2
سطح3 فلسفه اسلامی جامعة الزهراء و کارشناسی ارشد معارف اسلامی
چکیده
یکی از اساسی‌ترین مسائل در مبانی علوم قرآنی، بررسی نقش عقل و گستره قلمروی آن در فهم و تفسیر قرآن است که از دیرباز مورد توجه اندیشمندان اسلامی قرار گرفته است. مقاله حاضر با روش تحلیلی _ تطبیقی به تعریف و شرایط نقش‌آفرینی عقل از دیدگاه مکتب تفکیک و آیت‌الله فاضل لنکرانی با هدفِ واکاوی مدعا و اعتبارسنجی ادله آنان درباره نقش عقل در فرایند تفسیر قرآن می‌پردازد. استفاده از روش اجتهادی در تفسیر قرآن کریم، نقطه اشتراک این دو دیدگاه است؛ با این تفاوت که آیت‌الله فاضل لنکرانی، ارزش عقل به معنای مصطلح را به‌منزله قرینه لفظی متصله‌ای می‌داند که مخاطب را ملزم به پیروی از آن در همه موارد می‌کند، درحالی‌که طرفداران مکتب تفکیک، فقط عقل فطری را که طبق اصطلاح ایشان موجودی نورانی است، در معرفت دینی و تفسیر قرآن مفید می‌دانند، ولی قرینیتی برای احکام عقل اصطلاحی قائل نیستند؛ لذا هر یک، عقلِ مستفاد در تفسیر را به معنای مصطلح خویش قصد می‌کنند. به بیان دیگر، هر دو دیدگاه، در نام‌گذاری عقل به «عقل فطری» اشتراک دارند، اما اشتراک در این واژه تنها اشتراک لفظی است و همان‌طور که بیان شد، در معنا، مشربی متفاوت از هم برگزیده‌اند.
نظامی, محمد و صفا کوشکی, زینب . (1398). بررسی تطبیقی مفهوم عقل و نقش آن در تفسیر قرآن از نظرگاه آیت‌الله فاضل لنکرانی و مکتب تفکیک با تکیه بر اندیشه میرزا مهدی اصفهانی. مطالعات تطبیقی قرآن و حدیث, 98(2), 79-103.
MLA
نظامی, محمد , و صفا کوشکی, زینب . "بررسی تطبیقی مفهوم عقل و نقش آن در تفسیر قرآن از نظرگاه آیت‌الله فاضل لنکرانی و مکتب تفکیک با تکیه بر اندیشه میرزا مهدی اصفهانی", مطالعات تطبیقی قرآن و حدیث, 98, 2, 1398, 79-103.
HARVARD
نظامی, محمد, صفا کوشکی, زینب. (1398). 'بررسی تطبیقی مفهوم عقل و نقش آن در تفسیر قرآن از نظرگاه آیت‌الله فاضل لنکرانی و مکتب تفکیک با تکیه بر اندیشه میرزا مهدی اصفهانی', مطالعات تطبیقی قرآن و حدیث, 98(2), pp. 79-103.
CHICAGO
محمد نظامی و زینب صفا کوشکی, "بررسی تطبیقی مفهوم عقل و نقش آن در تفسیر قرآن از نظرگاه آیت‌الله فاضل لنکرانی و مکتب تفکیک با تکیه بر اندیشه میرزا مهدی اصفهانی," مطالعات تطبیقی قرآن و حدیث, 98 2 (1398): 79-103,
VANCOUVER
نظامی, محمد, صفا کوشکی, زینب. بررسی تطبیقی مفهوم عقل و نقش آن در تفسیر قرآن از نظرگاه آیت‌الله فاضل لنکرانی و مکتب تفکیک با تکیه بر اندیشه میرزا مهدی اصفهانی. مطالعات تطبیقی قرآن و حدیث, 1398; 98(2): 79-103.
)