دریافت معنای آیات قرآن منوط به داشتن علوم و مقدمات متعددی است که گاه بدون آنها، در بدو امر برخی شبهات یا تناقضها ایجاد میشود. یکی از آنها آیه 16 سوره اسراء است. پژوهش حاضر با روش توصیفی _ تحلیلی بر آن است معنا و تفسیر {... أَمَرْنَا مُتْرَفِیهَا فَفَسَقُوا ...} را که با اختلاف نظر مواجهه شده، بررسی کند. با محوریت نظر تفسیری سید مرتضی؟ره؟ میتوان دریافت: 1. اراده هلاکت محقق نمیشود مگر به هلاکت حسن و قبیح؛ مانند اینکه بگوییم امر کردیم او را به خیر، اما او عصیان کرد (امرته فعصی)، مأمور به محذوف است، هرچند بعد از کلمه «امرنا» «فسق» واقع شده است؛ 2. متعلق «امرنا» طاعت است، زیرا اگر «فسق» باشد، باید پاداش داده میشدند، نه عقاب. واژه «امرنا» را به سه حالت قرائت کردهاند که در هر حالت معنای خاصی دارد؛ 3. «امَرْنا مُتْرَفِیها» صفت «قریه» است؛ یعنی هر گاه بخواهیم قریهای را که طبقه مرفه آن را امر کردهایم و آنها نافرمانی کردهاند، هلاک کنیم، بنابراین جواب «اذا» محذوف است و نیازی هم به آن نیست؛ 4. «اراده» در معنای مجازی به کار رفته است که در زبان عرب مجاز و استعاره و آرایههای ادبی زیادی به کار میبرند؛ 5. در آیه تقدیم و تأخیر صورت گرفته و اگر شرط و جواب شرط جابهجا شود، تغییری در حکم ایجاد نمیشود.