کنش‌های آرای اخباریان بر دو قاعده تفسیری «ضرورت استناد به احکام عقلی و علوم تجربی قطعی» و بررسی تطبیقی آن با مناظر مفسران عقل‌گرای شیعه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

چکیده

گرایش اخباری و حدیث‌گرایانه، رویکردی در معرفت دینی و دانش‌های شیعی است که نه فقط در حوزه فقه، بلکه در تفسیر، اخلاق و جز این‌ها، یکی از جریان‌های فعال، باسابقه و تأثیرگذار ارزیابی می‌شود. پرسش اساسی تحقیق حاضر که به روش توصیفی، تحلیلی،‌ نقلی و بنیادین نگارش یافته، چگونگی کنش‌های آرای اخباریان بر دو قاعده تفسیریِ «ضرورت استناد تفسیر به معرفت‌های بدیهی و احکام عقلی» و «دستاوردهای قطعی علوم تجربی» (اعم از علوم طبیعی و علوم انسانی) است؛ دستاورد مقاله عبارت است از: پذیرش حجیت ادراکات بدیهی عقلی (عقل فطری) در حوزه برون‏دینی؛ انکار احکام نظری عقلی؛ انکار حکم عقل در مبادی غیرحسی،‌ قیاس اولویت، قیاس منصوص العله و تنقیح مناط قطعی عقلی؛ انکار ملازمه بین حکم عقل و شرع؛ ترجیح دلیل نقلی بر عقلی در موارد تعارض؛ توقیفی دانستن تفسیر آیات الاحکام؛ انکار منبعیت علوم تجربی قطعی در تفسیر قرآن، از منظر اخباریان شیعه.

کلیدواژه‌ها