دانشجوی دکتری مجمتع آموزش عالی زبان، ادبیات و فرهنگ‌شناسی
چکیده
حدیث شریف منزلت یکی از برجستهترین میراثهای گرانبهای روایی بر جای مانده از رسول خداj است. در این نوشتار این حدیث از منظر سندی و دلالی از دیدگاه فریقین به‌صورت تطبیقی بررسی گردید. پس از بررسی روشن شد عالمان شیعه و اهل سنت این حدیث را در همه دورههای مختلف تاریخی به‌صورت گسترده در منابع خود ثبت کردهاند. عالمان شیعه این حدیث را در منابع خود، دستکم از «نه» نفر از امامان اهل بیتm، و «بیست و چهار» نفر از صحابه، و عالمان اهل سنت این حدیث را در منابع خود دستکم از «بیست و شش» نفر از صحابه از رسول خداj نقل کردهاند. رسول خداj این حدیث را در زمانها، مکانها و مناسبتهای مختلف بیان فرموده است. حدیث منزلت ازنظر سندی، نزد فریقین صحیح، متواتر و مورد اتفاق است و ازنظر دلالی شیعۀ امامیه معتقدند بر اساس این حدیث همۀ منازل هارونm نسبت به موسیm برای علیm نسبت به رسول خداj به‌صورت عموم و اطلاق ثابت است و آن حضرت خلیفۀ رسول خداj در زمان حیات و پس از حیات آن حضرت است. بیشتر عالمان اهل سنت منازل هارونm را فی الجمله برای علیm پذیرفتهاند و عموم و اطلاق آن را نپذیرفتهاند و گفتهاند علیm تنها در زمان حیات رسول خداj و در مدینه خلیفه آن حضرت است. منتقدان اهل سنت برخی ایرادهایی بر سند و دلالت این حدیث گرفتهاند و بطلان این ایرادها بر اساس گفتهها، باورها و منابع اهل سنت روشن گردید. روش تحقیق در این نوشتار «توصیفی- تحلیلی» است.
)