1
عضو هیات علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم تهران
2
دانش آموخته کارشناسی ارشد قرآن و حدیث
چکیده
شناخت رویدادها و پیش‌زمینه‌های مؤثر در آفرینش یک متن، درک بهتری را به خوانندگان و اندیشمندان از آن متن ارائه میدهد. قرآن کریم به‌عنوان آخرین راهنمای بشریت، دارای آیاتی است که برخی از آن‌ها در پی پرسش دیگران، نیازهای روز جامعه و حوادث پیش‌آمده نازل‌شده و از آن‌ها با عنوان اسباب نزول یاد میشود. ضرورت پرداختن به اسباب نزول به‌قدری است که بیشتر مفسران در تفسیر آیات به این موضوع پرداختهاند. آیت‌الله جوادی و ابن عاشور ضمن اشاره به مفهوم اسباب نزول، کاربردهای متفاوتی را برای آن‌ها بیان نمودهاند. صاحب تسنیم بر این باور است، روایات اسباب نزول تنها نقش تطبیق جزئیات را بر عهده داشته و مصادیق را بیان میکند، اما ابن عاشور اسباب نزول را ابزاری برای دفع متشابهات، تفصیل مبهم، بیان مجمل و... در کنار تعیین مصداق میداند. نوشتار پیش رو از ره‌آورد روش توصیفی- تطبیقی تلاش نموده با اشاره به اندیشههای آیت‌الله جوادی و ابن عاشور، ضمن اشاره به مشترکات و تفاوتهای اندیشه دو مفسر درزمینهٔ اسباب نزول، به اهمیت شناخت آن‌ها پی ببرد. کلیدواژهها: اسباب نزول، جوادی آملی، ابن عاشور، شأن نزول، تسنیم، التحریر.
)